Göz ve Beyin İlişkisi

Göz hareketleri ile insanların beyinde depolanmış öznel deneyimlerine erişirken kullandıkları süreçler arasında bir ilişki vardır.¹

Herhangi bir anı, duygu veya düşünce hakkında düşünmemiz istendiğinde gözlerimiz belirli yönlerde hareket edebilir. Gözlerin istediğiniz bilgileri beyninizin farklı bölümlerinde ararken bunu yaptığı bilinmektedir.¹

Bu fiziksel olarak gözlenen bilişsel davranış biçimi “göz erişim ipuçları” olarak adlandırılır.¹

Göz erişim ipuçları, kişinin sorulan soruyla ilgili yaşadığı duygularını veya depoladığı anılarını dışarıdan bakan birisinin takip edebilmesine olanak sağlayabilir.

Kısaca beyin bir konu üzerinde çalışırken gözler yalan söylemez de denilebilir…¹

Gözlerin, beynin ne ile uğraştığına dair yalan söylemediği “göz erişim ipuçları”na kısaca bakalım:

Not: Aşağıda yer verilen “göz erişim ipuçları” model örnekleri, sağ eli baskın şekilde günlük hayatını yaşayanlar içindir. Solaklar için aynı modellemenin tersi düşünülmelidir.

• Gözler size göre sağa, yukarıya bakarken hatırlama eylemini gösteriyor olabilir (Görsel Hatırlama). Gözlerin bu şekilde pozisyonlanmasının nedeni olarak “Çocukluğunuzda en sevdiğiniz çizgi film hangisiydi?” soru cümlesi örnek verilebilir.

Gözler size göre sola, yukarıya bakarken görsel bir sahneyi hayal etme eğiliminde olduğu kabul edilir (Görsel Tasarlama). Gözlerin bu şekilde pozisyonlanmasının nedeni olarak “Örneğin 15 yıl sonra nasıl görüneceksin?” soru cümlesi örnek verilebilir.²

Gözler size göre sağa bakıyorsa, seslere dayalı bir sahneyi hatırlamakta olduğu kabul edilmektedir (İşitsel Hatırlama). Gözlerin bu şekilde pozisyonlanmasının nedeni olarak “En sevdiğin müziğin sesin tınısı nasıl?” soru cümlesi örnek verilebilir.²

Gözler size göre sola bakıyorsa hayal etme eylemi gerçekleşiyor olabilir (İşitsel Tasarlama). Gözlerin bu şekilde pozisyonlanmasının nedeni olarak “Bir bütün stadyum ismini haykırsa nasıl olurdu?” soru cümlesi örnek verilebilir.²

Size göre sola ve aşağı bakan gözlerin konumu, kişinin belirli bir anın duygusal etkisini düşünmekte olduğu kabul edilir (Duygulara Erişim). Gözlerin bu şekilde pozisyonlanmasının nedeni olarak “Kar yüzüne değdiğinde nasıl hissettirir?” soru cümlesi örnek verilebilir.²

Gözler size göre sağa ve aşağıya doğru bir konumdayken kişinin içsel bir diyalog yaşadığı anlaşılabilir (İç Diyalog). Gözlerin bu şekilde pozisyonlanmasının nedeni olarak “Kendini nasıl biri olarak tanımlarsın?” soru cümlesi örnek verilebilir.²

Son olarak, karşınızdaki kişi sorunuzu yanıtlamak için odaksız gözlerle, dümdüz ileriye bakıyorsa muhtemelen sorunun cevabına aramasına gerek olmayacak kadar çok yakındır. “Adınız nedir?” veya “Saçın ne renk?” bu tür sorulara verilen görsel tepki olabilir. Ayrıca bir şeyi sanki ona gerçekten bakıyormuş gibi çok canlı şekilde hatırlıyorsa bu şekilde bakabilir (Görsel Odaklanmama).²

Yalnızca bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.

1:Diamantopoulos G. Novel Eye Feature Extraction and Tracking for Non-visual Eye-movement Applications. https://anlp.org/media/Resources/Research%20Papers/georgios-dimantoplois-eye-accessing-cues_6_130.pdf?_t=1533141888. Erişim tarihi: Aralık 2022
2:Vranceanu R. A Fast Method for Detecting Eye Accessing Cues used in Neuro-Linguistic Programming. 2011 IEEE 7th International Conference on Intelligent Computer Communication and Processing, 2011, pp. 225-229, doi: 10.1109/ICCP.2011.6047873

Yayın Tarihi: 04.05.2023