Göz Sağlığında Vazgeçilmez Olan Vitamin ve Mineraller

A vitamini, gözün görüşünde önemli bir rol oynar. Göze gelen ışığın görüntüye dönüştürülmesi için retinanın doğru çalışması gerekir. A vitamini eksikliğinde retina düzgün çalışamaz ve az ışıkta görmek için gerekli olan bazı pigmentleri üretememeye başlar. Bu durum gece körlüğüne neden olabilir. Ayrıca kornea dahil gözün diğer kısımlarının beslemesi için de A vitaminine ihtiyaç vardır. Yeterli A vitamini olmaması, gözdeki nemin azalmasına ve göz kuruluğu oluşmasına neden olabilir.¹

Vücuttaki serbest radikaller denilen iyonların oluşturduğu oksidasyon birçok sağlık sorununa neden olabilir. E vitamini antioksidan özelliği sayesinde bu serbest radikallerin oluşturduğu oksidasyondan gözü korumaya yardımcı olur. Özellikle kataraktın, diğer sebeplerin yanında güneşin yaydığı UV ışınlarının, göz merceğinde oksidasyona neden olması sonucunda da ortaya çıktığına bilinmektedir. Güçlü bir antioksidan olan E vitamini, göz merceğindeki oksidasyon hasarıyla mücadeleye yardımcı olur.²

Çok sayıda çalışma, tıpkı E vitamini gibi antioksidan özelliği taşıyan C vitamininin, katarakt gelişme riskini azalttığını gösterdi. Ayrıca, diğer temel besinlerle birlikte alındığında, C vitamini sarı nokta hastalığı olarak bilinen, yaşa bağlı makula dejenerasyonunun (AMD) ve görme keskinliği kaybının ilerlemesini yavaşlatabilir. Bununla birlikte C vitamini gözdeki kan damarlarının sağlığını da destekler.³

Çinko göz sağlığı için vazgeçilmezdir. A vitamini, görmeye katkı sağlayan besin maddesi olarak biliniyor. Ancak A vitaminin, düşük ışıkta görmeyi sağlayan pigmenti oluşturması için çinkoya ihtiyacı vardır. Bunun yanında çinko, retina hücreleri arasındaki iletişimi düzenler ve iyonların hücrelere girip çıkmasını kontrol eder. Besinleri retinaya taşıyan bir bariyer olan retina pigment epitelyumu, yalnızca çinkoya bağlı proteinler olduğunda çalışabilir. Ancak çinkonun fazla miktarda bulunması toksik etki yaratabilir. Retinanın istenmeyen çinkoyu uzaklaştırarak kendi koruma yolları vardır. Bu koruyucu mekanizma doğru çalışmadığında çeşitli sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Bu nedenle doğru miktarda çinko alınmasına dikkat edilmelidir.⁴

Lutein ve zeaksantin doğal olarak retinada bulunur. Bu nedenle lutein ve zeksantin içeren besinlerin tüketilmesi göz sağlığı için önemlidir. Karotenoid denilen pigment sınıfında bulunan bu besinler, kataraktla mücadelede önemli bir yere sahiptir. Yapılan çalışmalarda bu iki besin maddesinin katarakt oluşma riskini azalttığı ve katarakta sahip kişilerin daha az ameliyat ihtiyacı duyduğu görülmüştür. Aynı zamanda sarı nokta hastalığı riskini de düşürdüğü görülmüştür. Bu rahatsızlıkların dışında, sağlığı iyi olan kişilerde de görme performansının iyileşmesine yardımcı olduğu biliniyor.⁵⁶

Göz sağlığı ve iyi bir görüş için gözün ön yüzeyi su ve yağ karışımını içeren eşit bir gözyaşı tabakası ile kaplanmalıdır. Gözyaşları bu tabakayı korumak için yeterli miktarda veya kalitede değilse, kuru göz hastalığı gelişebilir. Son yıllarda yapılan çalışmalarda, Omega-3 içeren besinlerin ve takviyelerin gözün nem dengesini korumada yardımcı olduğu görüldü. Omega-3 yağ asitlerinin, göz kapağı kenarında bulunan meibomian bezi adı verilen küçük bezler tarafından üretilen yağ filmini iyileştirebileceği görüldü. Bu da kuru göz semptomlarının ortadan kaldırılmasına yardımcı olabilir.⁷