Gece Görüşü ve Göz Sağlığı
Gözün ön kısmı, esas olarak, birincil amacı ışığı retinaya odaklamak olan kornea ve kristal mercekten oluşan bir mercek sistemidir.
Retina, ışıkla uyarıldığında beyne sinyal gönderen alıcı hücreler yani çubuk (rod) hücreleri ve koni hücreleri içerir. Bu sinyaller daha sonra beyin tarafından görme olarak yorumlanır.1
Reseptörlerin çoğu, ağırlıklı olarak retinanın çevresinde bulunan çubuk hücreleridir, koniler ise çoğunlukla retinanın merkezinde ve yakın çevresinde bulunurlar.1
Her koni hücresi için yaklaşık 17 çubuk hücre olmasına rağmen, merkezi olarak yoğunlaşan koni hücreleri, ince detayların çözülmesine ve renk ayrımına izin verir.1
Çubuk hücreleri renkleri ayırt edemezler ve zayıf çözünürlüğe sahiptirler, ancak ışığa karşı koni hücrelerden çok daha yüksek duyarlılığa sahiptirler.1
GECE GÖRÜŞÜ
Gece görüşü, düşük ışık koşullarında görme yeteneğidir. Gündüz görüşü ile gece görüşü arasında birkaç temel fark vardır:2
- Dışarısı karanlık olduğunda gözbebekleri büyür ve göz daha fazla ışık alır.
- Gözdeki farklı, daha hassas bir hücre türü olan çubuk (rod) hücreleri, gece görüşü için ışığı toplarlar.
- Gece görüşü çoğunlukla veya tamamen siyah beyazdır. Çok düşük ışık koşullarında renk görüşü zayıftır.
KARANLIKTA NASIL GÖRÜYORUZ?
Karanlıkta, iris daha geniş açılır ve gözbebeğini (pupil) büyütür. Bu genişleme göze daha fazla ışık girmesini sağlar, böylece retinaya daha fazla ışık ulaşır.2
Gözün arkasındaki ışığa duyarlı doku olan retina, iki tür fotoreseptör hücreyle kaplıdır: çubuk (rod) hücreleri ve koni hücreleri. Koni hücreleri bize daha parlak ışıkta sahip olduğumuz renk görüşünü verir. Çubuk (rod) hücreleri düşük ışıkta çok daha hassastırlar, ancak yalnızca siyah beyaz görüş sağlarlar.2
Karanlık koşullarda, retinadaki çubuk (rod) hücrelerin pek çoğu ile yalnızca birkaç koni hücresi çalışmaktadır. Bu nedenle, karanlık olduğunda görüş tamamen veya çoğunlukla siyah beyazdır. Işık miktarı, yıldızlı bir gecedeki kadar olduğunda, koni hücreleri etki göstermeye ve bir miktar renk görüşüne katkıda bulunmaya başlarlar.2
Çubuk (rod) hücreleri hastalık veya hasarlanma gibi nedenlerle iş görmez hale gelirlerse gece görüşü kaybedilebilir ve karanlıkta görememe gelişebilir.2
İNSANLARIN GECE GÖRÜŞÜYLE İLGİLİ ŞİKAYETLERİ NELERDİR?
Gece görüş sorunu, karanlık koşullarda görmenin zor olduğu anlamına gelir. İyi aydınlatılmış bir yerden karanlığa geçtiğinizde görmeye alışmak daha zor veya daha uzun sürebilir. Loş ışıklı ortamlarda kötü görebilir veya hiç göremeyebilirsiniz.2
İnsanların geceleri gördüğü en yaygın sorunlardan bazıları şunlardır:2
- Yakında olmayan nesneleri görmede sorun
- Bulanık görme
- Işıkların etrafında parlama veya haleler
Gece görme sorunu, düşme riskini artırabilir ve güvenli bir şekilde taşıt kullanmayı zorlaştırabilir.2
Gece görüşünü etkileyebilecek bazı hastalık ve durumlar mevcuttur:2
- Geceleri görme veya araba kullanma sorunu, kataraktın ilk belirtilerinden biri olabilir. Katarakt, görüşü bulanık veya loş hale getirebilir ve farlardan ve sokak lambalarından kaynaklanan parlamayı, haleleri veya çizgileri artırabilir.
- Glokom, merkezi görüşe zarar vermeden önce ilk olarak çevresel görüşe saldırır. Retinanın bazı kısımları çalışmayı durdurduğundan hem gündüz hem de gece görüşü etkilenebilir.
- Makula dejenerasyonu. Makula dejenerasyonundan retina değiştikçe, hem gündüz hem de gece görüşünde bozulma ve kör noktalar ortaya çıkabilir.
- Retinitis pigmentosa dahil retina hastalıkları. Retinayı doğrudan etkileyen hastalıklar genellikle düşük ışıkta görmeye zarar verebilir çünkü retinada çok daha fazla çubuk hücre bulunur. Çubuk hücreler ayrıca hasarın başlayabileceği retinanın kenarında daha fazla kümelenir.
- A vitamini eksikliği. A vitamini eksikliği, göz içinde ışığı algılayan çubuk hücrelerinin düşük ışıkta görmesini sağlayan pigmentlerin (rodopsin) üretimini azaltabilir. Gece körlüğü (niktalopi), A vitamini eksikliğinin ilk belirtilerinden biridir.
- Doğuştan gece körlüğü. Birkaç genetik durum gece görüşünü azaltabilir veya engelleyebilir.
- Gözbebeği karanlıkta büyüdükçe, bazı insanlar parlak ışıkta olduğundan daha fazla miyop olabilirler. Gece miyopisi uzaktaki nesnelerin bulanık görünmesine neden olabilir. Bu durum, gözlük ihtiyacının veya gözlüğünüzün veya kontak lensinizin lens gücünde bir değişikliğin işareti olabilir.
- Refraktif cerrahi (Lasik, vb.). Korneanın şeklindeki değişiklikler ışığın bükülme şeklini etkileyebilir ve geceleri ışıkların etrafında daha fazla parlamaya veya halelere neden olabilir.
Gece görüşünü değerlendirmek için göz doktorunuz size sorular sorabilir, gözlerinize bakabilir ve görüşünüzü test edebilir. Yaygın bir test, Pelli-Robson Kontrast Duyarlılık Tablosu’dur. Bu tablo, Snellen göz testi harf tablosuna benzer, ancak harfler grinin farklı tonlarındadır. Bu test, beyaz kağıt ve açık gri şekiller arasındaki kontrastı ne kadar iyi görebildiğinizi ölçer.
GECE KÖRLÜĞÜ
Gece körlüğü (niktalopia), gece ya da bir restoran veya sinema salonu gibi zayıf ışıkta iyi görememenizdir. Genellikle iyi aydınlatılmış bir ortamdan zayıf aydınlatılmış bir ortama hızla uyum sağlayamama ile ilişkilidir. Kendi başına bir hastalık değil, daha çok altta yatan bir göz sorununun, genellikle bir retina sorununun belirtisidir. Miyop olan kişilerin gece görüşünde bazı güçlükler yaşaması yaygındır, ancak bu retina hastalığından değil, daha çok optik sorunlardan kaynaklanmaktadır.
3
Genetik yatkınlıkları engelleyemezsiniz, ancak gece körlüğü riskinizi azaltmak veya önlemek için yaşam tarzı değişikliklerinden destek alabilirsiniz:3
Tam ve dengeli beslenmeye dikkat etmelisiniz. Sağlık kurumlarının önerdiği şekilde sebze ve meyveden zengin, tam ve dengeli beslenmeye özen göstermeli; A Vitamini içeren havuç, ıspanak, süt, yumurta gibi besinleri beslenmenizden eksik etmemelisiniz.
Güneş gözlüğü kullanmayı ihmal etmemelisiniz. Güneş gözlüğü gözlerinizi güneşin zarar verici ışınlarından korumaya yardımcı olur. UV ışınları katarakt, makula dejenerasyonu ve glokom riskinizi artırabilir
Egzersizi günlük rutininiz yapmalısınız. Egzersiz göz rahatsızlığı riskinizi azaltabilir. Göz tansiyonunu ve kan şekeri düzeylerini düşürebilir.
Düzenli göz muayenesi yaptırmalısınız. Gözlerinizle ilgili bir sorununuz olup olmadığını erken anlayabilmek için düzenli olarak göz doktorunuza görünmelisiniz.
Özellikle kışın trafiğin yoğun olduğu saatlerde hava karanlıktır ve gece görüşüne yakın görme ihtiyacınız artabilir.
Işığın az olduğu saatlerde veya gece araba kullanırken görüşünüzü genişletmek için aşağıdakileri yapabilirsiniz:4
- Farlarınızı doğru bir şekilde ayarlamanız ve temiz olduklarından emin olmanız önerilir.
- Kontrol panelinizi karartabilirsiniz.
- Karşıdan gelen ışıklara maruz kalmamaya dikkat etmelisiniz.
- Gözlük takıyorsanız, yansıma önleyici özellikteolmasını tercih edebilirsiniz..
- Çizgileri ortadan kaldırmak için ön camı temizleyebilirsiniz.
- Sınırlı görüş ve azaltılmış durma süresini telafi etmek için yavaşlamanız önerilir.
Genel olarak görme kaynaklı kaza yaşanmaması için sağlık otoriteleri tarafından sürücülerin veya herhangi bir araç kullananın uyması önerilen altı temel öneri:4
- Yıllık görme muayenesini ihmal etmemelisiniz.
- Taşıtı hızlı kullanmamalısınız, hızı azaltmalısınız
- Reçeteli ilaçların yan etkileri konusunda doktorunuza danışmayı ihmal etmemelisiniz
- Geceleri deliksiz olarak en az 7 saat uyuduğunuza emin olmalısınız
- Dinlenmek için her iki saatte bir durun, yürüme, esneme gibi aktivitelerden destek alabilirsiniz.
- Gerekli olmadıkça sürüşü gündüz saatleriyle sınırlamayı, gece taşıt, araç kullanmamayı tercih edebilirsiniz.
Göz ve görme kaynaklı şikayetleriniz için göz doktorunuza başvurmayı ihmal etmemelisiniz.
Bu sitedeki bilgiler, halkı bilgilendirme ve bilinçlendirme amacı taşımaktadır.
Doktora danışmanın yerine geçmez. Daha fazla bilgi için lütfen doktorunuza başvurunuz.
© 2023 gozumuzsaglikta.com – Tüm hakları saklıdır.
