Çocuklarda Göz Tembelliği (Ambliyopi)

Ambliyopi, bebeklik veya çocukluk çağındaki anormal görme gelişimine bağlı olarak bir veya iki gözde görmenin azalması ve gözün görme işlevinde tembelleşmesidir. Yaşamın ilk birkaç yılında beyin, gözlerin sağladığı görüntüleri görmeyi veya yorumlamayı öğrenmelidir.

Göz tembelliği varlığında yani gözün zayıf görmesi durumunda beyin gözden aldığı zayıf görüntü nedeniyle iyi görmeyi öğrenmez. Bu durumda görme kaybı oluşur çünkü beyin ve göz arasındaki sinir yolları düzgün bir şekilde uyarılmaz. ¹

Normal görme, yaşamın ilk birkaç yılında gelişir. Erken bebeklik döneminde görme henüz tam gelişmemiştir.  Bebekler büyürken gözlerini kullandıkça beyindeki görme merkezleri gelişir ve görme de iyileşir. Çocuklar gözlerini düzgün kullanamazlarsa beyindeki görme merkezi de düzgün gelişmez ve görme azalır. Göz yapısal olarak normal gözükse de göz tembelliği şikayeti gelişebilir. ¹

GÖZ TEMBELLİĞİNİN 3 AYRI TÜRÜ VARDIR:

• Şaşılık Ambliyopisi

Şaşılık ambliopisi, gözlerin pozisyonu düz olmadığında gelişir. Bir göz içe, dışa, yukarı veya aşağı dönebilir. Bu olduğunda, beyin düz olmayan gözü görmezden gelmeye başlar veya “kapatır” ve daha sonra görme o gözde azalır. ¹

• Deprivasyon (Yoksunluk) Ambliyopisi

Yoksunluk ambliyopisi, katarakt veya benzeri durumlar küçük çocukların gözlerini görme deneyiminden “mahrum bıraktığında” gelişir. Çok erken tedavi edilmezlerse, bu çocuklar asla çok iyi görmeyi öğrenemezler ve çok zayıf görüşlere sahip olabilirler. Bazen bu tür bir ambliyopi her iki gözü de etkileyebilir. ¹

• Anizometropik Ambliyopi

Anizometropik ambliopi, bir çocuğun gözleri arasında büyük veya eşit olmayan miktarda göz bozukluğu olduğunda ortaya çıkar. Beyin, büyük numaralı gözlüğe ihtiyacı olan bir gözden nasıl iyi görüleceğini öğrenemez. Çocuk, diğer göze göre daha az gözlük ihtiyacı duyan diğer gözünden daha iyi görebilir. Çocuk bulanık görmekten şikayet etmediği için görme sorunu tespit edilemeyebilir. Bu nedenlerle, çocuklarda bu tür ambliyopi, çocuğun görme testi olana kadar bulunmayabilir. Bu tür bir ambliyopi, bir veya iki gözü etkileyebilir. Durumun erken tespiti önemlidir. ¹

GÖZ TEMBELLİĞİ BELİRTİLERİ

Göz tembelliği olan çocukların derinlik algısı zayıf olabilir. Çocuğunuz bir şeyin ne kadar yakın veya uzak olduğunu söylemekte zorlanabilir. Ayrıca çocuğunuzda görme zorluğu yaşadığına dair bazı şikayetler de gözlemleyebilirsiniz:²

• Şaşılık durumu
• Bir gözün kapatılarak görmeye çalışma
• Başını eğme ihtiyacı

Çoğu durumda, ebeveynler çocuklarının göz muayenesi sırasında doktor teşhis edene kadar ambliyopisi olduğunu bilmezler. Bu nedenle, tüm çocukların 3 ila 5 yaşları arasında en az bir kez görme taraması yaptırması önemlidir.

Göz bozuklukları, şaşılık, göz kapağı düşüklüğü veya katarakt gibi göz şikayetleri tedavi edilmediğinde çocuğunuzda ambliyopi yani göz tembelliği gelişebilir.

Ayrıca aşağıdaki gibi bazı belirli koşullara sahip olmak da çocuğunuzda göz tembelliği gelişme riskini artırabilir:

• Erken doğum (prematüre doğum)
• Düşük doğum ağırlığı
• Ailede ambliyopi, çocukluk çağı kataraktı veya diğer göz rahatsızlıkları öyküsü varlığı
• Gelişimsel engellik sorunları

Yalnızca bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.

1:https://aapos.org/glossary/amblyopia
2:https://www.nei.nih.gov/learn-about-eye-health/eye-conditions-and-diseases/amblyopia-lazy-eye
3:https://www.aao.org/eye-health/tips-prevention/common-childhood-diseases-conditions
4:https://www.nei.nih.gov/learn-about-eye-health/eye-conditions-and-diseases/amblyopia-lazy-eye

Yayın Tarihi: 02.04.2021