Bebeklerde Şaşılık

Şaşılık ya da göz kayması, gözlerin aynı hizada olmadığı durumdur. Bu, bir göz bir şeye bakarken diğerinin içeri, dışarı, yukarı veya aşağı kayabildiği anlamına gelir. Şaşılık genellikle erken çocukluk döneminde ortaya çıkar, doğumdan itibaren de görülebilir. ¹

Şaşılık ile doğan çocuklarda, bu durum kasların veya sinirlerin doğru gelişmemesine bağlı olabilir, ancak yaşamın ilk birkaç ayında ortaya çıkıyorsa, genellikle beynin göz hizasını doğru kontrol etmemesi nedeniyledir.¹

Gözler düz olmadığında ve birlikte çalışmadığında, her bir göz beyne farklı bir görüntü gönderir. Kafa karışıklığını durdurmak için beyin bazen bir gözden gelen görüntünün bir kısmını görmezden gelir. Bir göz baskın hale gelirse, kayan gözde görme azalmasına (ambliyopi) yol açabilir. Şaşılık aynı zamanda bir çocuğun mesafeyi algılama yeteneğini de etkiler, bu da sakarlığa ve zayıf el-göz koordinasyonuna neden olabilir.¹

Yenidoğanlarda göz hizalaması oldukça değişkendir ve eşlik eden geçici şaşılık her zaman endişe verici olmayabilir. Bebeklerde zaman zaman ilk 6 ayda, geçici ufak kaymalar olabilir.6 aydan sonra şaşılık görülmemesi gerekir. Bazen de yalancı şaşılık denilen ve burun kökünün genişliğinden kaynaklanan şaşılık varmış gibi bir görüntü görülebilir.²³

ŞAŞILIK RİSK FAKTÖRLERİ⁴

• Ailede şaşılık öyküsü
• Prematüre veya düşük doğum ağırlığı
• Prematüre retinopatisi
• Katarakt ve şiddetli pitozis (göz kapağı düşmesi) gibi görmeyi etkileyen durumlar
• Kas anormallikleri
• Nörolojik anormallikler
• Ambliyopi (göz tembelliği)

BEBEKLERDE ŞAŞILIK BELİRTİLERİ⁴ 

Şaşılığa sahip bebeklerde aşağıdaki durumlar görülebilir;

• Yaşamın ilk 3 ayında gözler her zaman dışa doğru gezinir veya gözler içe doğru kayabilir.
• 3 aylıktan sonra, gözlerden biri veya her ikisi dışa veya içe doğru kayabilir.
• Bebek gözleri bir arada tutmak için başını eğebilir.
• Özellikle parlak güneş ışığında, farklı yönlere bakan ve yanlış hizalanmış gözlerden kaynaklanan çift görüntüyü engellemek için bir gözünü kısabilir.
• Tek gözde kırmızı göz yansıması görülebilir.

Bir bebeğin gözlerinin 4 aylık olana kadar ara sıra düz bir hizada görünmemesi normaldir. Her zaman gözlerin kayması veya giderek daha belirgin hale gelen şaşılık ise normal değildir. Böyle durumlarda mutlaka bir uzmana danışılması gerekmektedir.

Yalnızca bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.

1:https://www.childrens.health.qld.gov.au/fact-sheet-strabismus/
2:Wan MJ, et al. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed 2015;100:F264–F269
3:https://kidshealth.org/en/parents/strabismus.html(Son erişim tarihi: 10.06.2021)
4:https://www.childrenshospital.org/conditions-and-treatments/conditions/s/strabismus-and-amblyopia/symptoms-and-causes

Yayın Tarihi: 18.11.2021